Wat maakt de Duitse taal interessant, grappig of bijzonder? In het kader van de Dag van de Duitse Taal, hebben wij vijf interessante feiten over het Duits op een rij gezet.
Duits als moedertaal
Wereldwijd spreken meer dan 130 miljoen mensen Duits als moedertaal of als tweede taal. Duits is de officiële taal in Duitsland, Oostenrijk, Luxemburg, België, Liechtenstein en Zwitserland. Ook in de Europese Unie wordt Duits gebruikt als interne werktaal naast Engels en Frans. De taal van onze oosterburen is de meest gesproken moedertaal in de EU.
Duitse woorden
De Duitse taal bevat volgens het statistiekbureau van de deelstaat Baden-Württemberg tussen de 350.000 en 500.000 woorden (afhankelijk van de manier van tellen) en daar komen steeds meer bij. Ter vergelijking: Het aantal woorden in de Nederlandse taal wordt geschat op 275.000 en het Engels is met 750.000 woorden de taal met het grootste aantal woorden.
Duitse woorden worden vaak aan elkaar geschreven, waardoor ze soms bijzonder lang zijn. De top drie van langste Duitse woorden?
- Rinderkennzeichnungsfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz
- Grundstücksverkehrsgenehmigungszuständigkeitsübertragungsverordnung
- Straßenentwässerungsinvestitionskostenschuldendienstumlage
De eerste krant ter wereld
De eerste krant ter wereld verscheen in het Duits. In 1605 richtte de drukker Johann Karolus de "Relation" op in Straatsburg, in de Elzas. Het was de eerste krant in de Duitse taal en ook de eerste krant ter wereld.
De titel van de krant: ‘Relation aller Fürnehmen und gedenckwürdigen Historien, so sich hin und wider in Hoch vnnd Nieder Teutschland, auch in Franckreich, Italien, Schott-und Engelland, Hispaniën, Hungarn, Polen, Siebenbürgen, Wallachey, Moldaw, Tuckey etc, Inn diesem 1609 Jahr verlauffen und zutragen möchte. Alles auff das trewlichst, wie ich solche bekommen und zu wegen bringen mag, in Truck verfertigen will.’
Dialecten
Duitsland kent vele dialecten. Deze zijn verdeeld in vier hoofdgroepen: Hoogduits, Laagduits, Beiers Duits en Opper-Saksisch. Het Hoogduits de belangrijkste en meest prominente groep, omdat dit dialect verwijst naar het Standaardduits.
Duits moeilijk?
Het Duits en het Nederlands vallen beide onder West-Germaanse talen (waaronder ook het Engels, Afrikaans, Fries en Jiddisch). Dankzij de vele overeenkomsten, is het voor Nederlanders relatief makkelijk om Duits te leren. De naamvallen (die Nederland niet meer heeft), kunnen lastig zijn, maar ook zonder precies te weten hoe dat ook alweer zat, kun je prima communiceren.
Interessanter zijn dan ook de valse vrienden. Dat zijn woorden die beide talen gebruiken (of sterk op elkaar lijken), maar iets anders betekenen. Spreek je bijvoorbeeld met een Duitser af om koffie te komen drinken, staat hij of zij raar te kijken als je om tien uur ’s ochtends op de stoep staat. Een Duitser zou verwachten dat je in de middag langskomt. Andere voorbeelden zijn ons woord kachel, dat in het Duits ‘Ofen’ betekent. Onze oven is een ‘Backofen’. Het Duitse woord Kachel betekent ‘tegel’, terwijl een Ziegel een ‘baksteen’ is. Een haard is een ‘Kamin’, terwijl Herd ‘fornuis’ betekent. Het Duitse woord voor enkel is ‘Fussknöchel’, het Duitse woord Enkel daarentegen betekent ‘kleinkind’. Het Duitse woord Kleinkind bestaat ook en betekent ‘kleuter’. Gelukkig leiden deze woorden meestal niet tot grote misverstanden, maar eerder tot grappige situaties.
Bronnen: Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren, Wikipedia, Baden-Württemberg.de
Tekst: Hendrike Oosterhof