Het oprichten van een vennootschap in Duitsland

De GmbH (Gesellschaft mit beschränkter Haftung) is een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid en kan worden vergeleken met de Nederlandse B.V. 

De aansprakelijkheid van de GmbH is beperkt tot het maatschappelijk kapitaal, dat minimaal 25.000,- € dient te bedragen. 

Een GmbH is een volledig zelfstandige onderneming, ook als de GmbH wordt opgericht door een andere rechtspersoon. Voor de GmbH is dan ook de Duitse wet- en regelgeving van toepassing ten aanzien van oprichting, fiscale aspecten, liquidatie enzovoort.  

Uitgebreide informatie vinden leden van de DNHK in onze GmbH-brochure, die u gratis in het ledenportaal kunt downloaden. 

De oprichting van een GmbH is geschikt om het privévermogen te beschermen, aangezien de aansprakelijkheid beperkt is tot het maatschappelijk kapitaal van de GmbH. De GmbH is een wijdverspreide rechtsvorm en staat hoog in aanzien. Voor klanten en zakenpartners straalt een GmbH doorgaans betrouwbaarheid en degelijkheid uit. Hiertegenover staan echter relatief hoge kosten en formaliteiten in het kader van de oprichting van een GmbH.   

Voor de oprichting van de GmbH is een Duits adres vereist. Een postbus is niet voldoende. Het kantooradres en de zetel van een GmbH kunnen verschillend zijn. In het kader van de oprichting van een GmbH dient een handelsnaamonderzoek plaats te vinden om te controleren of de gewenste naam mag worden gevoerd. Tevens dienen er statuten te worden opgesteld die door een (Duitse) notaris moeten worden gewaarmerkt. Ook dient een aandeelhouderslijst te worden opgesteld. Indien de GmbH maximaal drie aandeelhouders heeft kunnen wettelijke modelstatuten worden gebruikt. Na ondertekening van de oprichtingsakte en het storten van het maatschappelijk kapitaal  op een zakelijke rekening wordt de GmbH door de notaris bij het Duitse handelsregister aangemeld. Hierbij dient rekening te worden gehouden met een verwerkingstijd van enkele weken. Na aanmelding van de GmbH in het handelsregister dient de GmbH ook te worden aangemeld bij het plaatselijke “Gewerbeamt”. Uitgebreide informatie vinden leden van de DNHK in onze GmbH-brochure, die u gratis in het ledenportaal kunt downloaden. 

De oprichting van een GmbH kan door een of meerdere natuurlijke personen en/of rechtspersonen geschieden.  

Iedere GmbH dient een of meerdere bestuurder(s) te hebben. De functie van een bestuurder kan uitsluitend door een natuurlijke persoon worden overgenomen. Rechtspersonen kunnen geen bestuurder zijn. Bestuurders kunnen tegelijkertijd ook aandeelhouder zijn. 

Een GmbH kent een minimaal vereist maatschappelijk kapitaal ter hoogte van 25.000 euro. Hiervan dient ten minste de helft te zijn gestort op een zakelijke rekening om de GmbH bij het handelsregister te kunnen laten registreren. Het maatschappelijk kapitaal hoeft niet slechts van één aandeelhouder te worden ingebracht. De aandelen kunnen van meerdere aandeelhouder worden overgenomen die dan hun individuele inbreng dienen te verrichten. In plaats van een inbreng in contanten kan een aandeelhouder bij een GmbH ook “zaken” inbrengen (inbreng in natura). 

Uitgebreide informatie vinden leden van de DNHK in onze GmbH-brochure, die u gratis in het ledenportaal kunt downloaden. 

De aansprakelijkheid bij een GmbH is beperkt tot het maatschappelijk kapitaal. Aandeelhouders zijn in beginsel niet persoonlijk aansprakelijk. Zij zijn slechts aansprakelijk voor het aandeel dat zij dienen in te brengen in het maatschappelijk kapitaal en dat vastgelegd is in de statuten. Bestuurders (Geschäftsführer) kunnen in bepaalde gevallen aansprakelijk zijn tegenover de GmbH of tegenover derden als er sprake is van wanbeleid of nalaten van plichten.  

en GmbH wordt geconfronteerd met verschillende belastingen. Naast de belasting op de toegevoegde waarde (btw) en de loonbelasting voor werknemers geldt dit met name voor de vennootschapsbelasting en de Gewerbesteuer (gemeentelijke belasting). Zowel vennootschapsbelasting als Gewerbesteuer belasten de winst van de GmbH. Begunstigde van de vennootschapsbelasting zijn de federale overheid en de Duitse deelstaten. Het belastingtarief bedraagt op federaal niveau vijftien procent. De Gewerbesteuer kent een landelijk basistarief, dat met een extra tarief per gemeente wordt verhoogd. De bedrijfsbelasting is dus per gemeente verschillend. Begunstigde van de Gewerbesteuer zijn de gemeentes.

Sinds 2008 is het mogelijk om in Duitsland een Unternehmergesellschaft (haftungsbeschränkt), oftewel UG, op te richten. Hierbij gaat het niet om een nieuwe rechtsvorm maar om een nieuwe variant van de GmbH. De UG is op grond van de lage kapitaaleis vooral voor startende ondernemers interessant, die wel een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid willen oprichten maar (nog) niet over het vereiste maatschappelijk kapitaal voor een GmbH beschikken.  

Net als bij een GmbH kan een UG door natuurlijke personen of rechtspersonen worden opgericht. Indien er meer dan drie aandeelhouders zijn dienen individuele statuten te worden opgesteld voor de UG. Als de UG maximaal drie aandeelhouders heeft kan gebruik worden gemaakt van wettelijke modelstatuten.   

Iedere UG moet een of meerdere bestuurders hebben. De functie van een bestuurder kan uitsluitend door een natuurlijke persoon worden overgenomen. Rechtspersonen kunnen geen bestuurder zijn. Bestuurders kunnen tegelijkertijd ook aandeelhouder zijn. 

oor de oprichting van een UG is een (zakelijk) adres vereist. Een postbus is niet voldoende. Het kantooradres (Verwaltungssitz) en de zetel (Sitz) van een UG kunnen verschillen en hoeven niet op dezelfde adres te zijn.  

Voor de UG is enkel 1 euro als minimumkapitaal vereist. Er kan ook meer kapitaal worden gestort; anders als bij de GmbH is een inbreng in natura niet toegestaan. Het maatschappelijk kapitaal van een UG dient dus altijd in contanten op een zakelijke rekening te worden gestort. Tevens dient het maatschappelijk kapitaal volledig te worden gestort terwijl bij de GmbH slechts vijftig procent van het maatschappelijk kapitaal gestort dient te worden om bij het handelsregister te kunnen worden aangemeld. Van de winst die de UG maakt dient per jaar minimaal 25 procent te worden gereserveerd om het kapitaal te verhogen. Deze regeling is van toepassing totdat de UG over een eigen vermogen van 25.000 euro beschikt en de specifieke wetgeving voor de UG niet meer van toepassing is.  

De aandeelhouders zijn alleen aansprakelijk voor het bedrag waarvoor zij deelnemen in de UG. De bestuurders van een UG zijn niet aansprakelijk voor diens schulden maar kunnen in geval van wanbeleid  aansprakelijk worden gesteld.  

Een nevenvestiging of filiaal is een van de moederonderneming afhankelijke vestiging van een onderneming. Er kan worden gekozen voor een zelfstandig filiaal (Zweigniederlassung) en een onzelfstandig filiaal (Betriebsstätte). 

Beide vormen van het filiaal zijn geen eigen rechtsvormen. Een filiaal heeft dan ook geen eigen rechtspersoonlijkheid maar maakt deel uit van de hoofdvestiging. 

Een zelfstandig filiaal verricht in het algemeen alle wezenlijke zaken, die voor de hoofdvestiging kenmerkend zijn. De organisatie van een zelfstandig filiaal moet zo gestructureerd zijn dat het filiaal kan blijven bestaan ook als de hoofdvestiging wordt opgeheven.   

Een zelfstandig filiaal kan worden gezien als een tussenvorm tussen een zelfstandige onderneming en een onzelfstandige afdeling van de onderneming. In beginsel is het zelfstandige filiaal afhankelijk van de moederonderneming maar is wél bevoegd om bepaalde zaken zelfstandig te verrichten en heeft daarom ook onder meer een eigen vermogen en boekhouding. De filiaalleiding is bevoegd om in bepaalde omvang zelfstandige beslissingen te nemen. 

In beginsel moet het filiaal dezelfde handelsnaam voeren als de hoofdvestiging – toevoegsels zijn echter mogelijk. 

Net zoals een dochteronderneming dient een zelfstandig filiaal bij het plaatselijke Gewerbeamt en het Duitse handelsregister te worden ingeschreven.  

Het onzelfstandige filiaal is volledig afhankelijk van de hoofdvestiging en word slechts beschouwd als een afdeling daarvan. Aangezien de activiteiten van het filiaal en die van de hoofdvestiging  een onlosmakelijke eenheid vormen wordt ook namens de hoofdvestiging gefactureerd. Een onzelfstandig filiaal is verplicht om dezelfde handelsnaam te voeren als de hoofdvestiging.    

Een onzelfstandig filiaal moet niet bij het Duitse handelsregister worden aangemeld. Echter is de registratie bij het plaatselijke Gewerbeamt wél verplicht.