De toekomst lijkt onduidelijk en zorgt voor onrust onder Duitse ondernemers. De ifo-index, de meest betrouwbare indicator van het economisch klimaat in Duitsland, is in juni gedaald tot het laagste niveau sinds eind 2014.
De vooruitzichten voor de Duitse economie zijn opnieuw verslechterd. In juni daalde het ifo-ondernemersklimaat met 0,5 punt naar 97,4 punten, zo kondigde het ifo onderzoeksinstituut maandag in München aan. Deze ontwikkeling kwam niet onverwacht. “De Duitse economie zwakt verder af”, aldus ifo-president Clemens Fuest. De uitkomsten zijn gebaseerd op een enquête onder zo’n negenduizend ondernemingen en wordt beschouwd als een betrouwbare schatting van de komende economie.
Voor de derde keer op rij daalt de Duitse economische barometer. Voor veel economen is dit een waarschuwingssignaal, aangezien een drievoudige daling op rij vaak een omkering van een opleving naar een neergang betekent. Hoewel dit geen vaste regel is, in het verleden zijn er vaak uitzonderingen geweest. Toch zijn economen waakzaam, omdat ze weten dat een negatieve stemming zwaar op de economie kan wegen, vooral wanneer bedrijven stoppen met investeren uit angst voor mogelijke toekomstige ontwikkelingen.
Geopolitieke oorzaken
Hoewel de ondervraagde ondernemers de huidige situatie van hun bedrijf beter beoordelen dan in de voorgaande maand, zijn hun verwachtingen voor de komende drie maanden minder positief. Dit heeft te maken met onder andere de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China (deels ook tussen die van de EU tussen enkele andere landen) en de blijvende onduidelijkheid over Brexit. Ook de spanning tussen de Verenigde Staten en Iran gaf geen vertrouwen in de economische vooruitzichten. Al deze factoren zorgen voor een geopolitieke mix die de ondernemers wantrouwend maakt.
Duitse economie stabiel
Toch is het niet alles mineur wat de klok slaat. De Duitse economie loopt tot nu toe nog relatief goed. De groei was begin dit jaar stabiel, nadat de economie eind vorig jaar een recessie ontliep. Hoe het verder gaat is de grote vraag. Op dit moment wordt de economie vooral gedreven door de binnenlandse consumptie en de bouwsector.
Koopkracht stijgt
De stijgende koopkracht van het personeel nam in het eerste kwartaal van 2019 verder toe. Dit geeft reden tot hoop. De reële lonen zetten hiermee een positieve trend voort die sinds begin 2014 aanhoudt.