In Duitsland is bureaucratie een veel besproken thema. Een goed voorbeeld hiervan is de toeleveringsketenwet. Het idee achter deze wet is goed, het heeft namelijk als doel om te zorgen voor eerlijke handel in de hele keten en helpt bedrijven om verantwoordelijkheid te nemen op gebied van mensenrechten en milieu.
De regelgeving lijkt op sommige vlakken echter het doel voorbij te schieten en bezorgde bedrijven in de afgelopen maanden veel werk. Sinds begin dit jaar zijn ondernemers in Duitsland namelijk wettelijk verplicht om hun toeleveringsketen inzichtelijk te maken en misstanden aan de kaak te stellen. Nederland heeft met de Wet zorgplicht kinderarbeid een soortgelijke wet en ook Europabreed komen er regels. Toch lijkt Duitsland de kroon te spannen als het gaat om strengheid. Daarom is het voor Nederlanders die actief zijn in Duitsland goed om zich hierop voor te bereiden. Hoe je dat doet? Günter Gülker, directeur van de Duits-Nederlandse Handelskamer deelt tips.
Tip 1 Bereid je voor, ook als kleine ondernemer
De Duitse toeleveringsketenwet (Lieferkettensorgfaltspflichtengesetz; LkSG) geldt in eerste instantie voor bedrijven met meer dan drieduizend werknemers, die een hoofdkantoor of filiaal in Duitsland hebben of een groot aandeel externe merken verkopen, zoals warenhuizen. Maar ook als je geen vestiging in Duitsland hebt en slechts tientallen werknemers, is het verstandig om je alvast voor te bereiden. Aan de ene kant omdat het bedrijfsrisico’s vermindert en aan de andere kant is het fijn om je (potentiële) Duitse klanten te kunnen laten zien dat je de risico’s kent en problemen vroegtijdig kunt opsporen. Maar ook om te weten welke verantwoordelijkheid bij welke ondernemer ligt (daarover meer bij tip 3).
Je leveranciers kun je op verschillende manieren in kaart brengen en controleren. Het Duitse ministerie voor Economie en Uitvoercontrole (BAFA) heeft ter ondersteuning hiervoor een vragenlijst opgesteld die per leverancier ingevuld kan worden. Dit vraagt echter enige expertise en tijd. Een andere manier is om via een (betaald) digitaal platform inzicht te krijgen. Hierin kun je stapsgewijs risicomanagement opbouwen en risico’s via dashboards overzichtelijk krijgen.
Op Europees niveau wordt er ook al enige tijd gewerkt aan richtlijnen, deze gelden waarschijnlijk vanaf volgend jaar. Aangezien deze regels deels afwijken van de Duitse, is dat ook een goede reden om alvast te kijken op welke manier je de leveranciers in kaart kunt brengen om aan beide regelgevingen te kunnen voldoen.
Tip 2 Breng elk jaar tien procent van je leveranciers in kaart
Om meteen alle leveranciers in kaart brengen, is nogal een opgave en lijkt op dit moment ook niet van bedrijven te worden verwacht. Hou het behapbaar en neem voor om jaarlijks tien procent van je leveranciers te onderzoeken. Zo krijg je al snel een goed beeld van waar problemen kunnen opduiken en kun je deze vroegtijdig aanpakken. Het BAFA controleert steekproefsgewijs en kan boetes uitdelen tot acht miljoen euro. Maar het ministerie heeft ook een document uitgegeven dat ondernemers helpt zich aan de wet te houden. Zolang je kunt aantonen dat je je op zorgvuldige en verantwoordelijke manier bezighoudt met het in kaart brengen van de toeleveranciers en het oplossen van mogelijke problemen, is de kans op boetes klein.
Tip 3 Kijk goed naar waar jouw verantwoordelijkheid ligt en die van de klant
De wet is sinds begin dit jaar van kracht en een groot deel van de bedrijven in Duitsland is er mee aan de slag gegaan. Maar niet altijd in positieve zin. Het BAFA heeft inmiddels veel meldingen gekregen over multinationals die hun verantwoordelijkheden aan kleinere mkb’ers doorschoven. Door hun toeleveranciers de vragenlijsten of code of conducts toe te sturen, wordt het mkb zwaar belast. Dat is niet de bedoeling van de wet. Het BAFA heeft dan ook een nieuwe handreiking uitgegeven waarin ze heel concreet aangeven dat bedrijven die binnen de kaders van de wet vallen zelf hun verantwoordelijkheden moeten nemen. Kijk dus goed naar waar je eigen verantwoordelijkheden liggen in het geval je een verzoek krijgt van een ander bedrijf.
Dat geldt ook voor je eigen toeleveranciers. Door problemen aan te kaarten, kun je ze helpen om zaken op orde te krijgen. De wet heeft echter niet als doel om leveranciers die de regels schenden af te stoten, maar juist om ze aan de regels te laten voldoen. Daarvoor krijgen ze na eventuele meldingen van mistanden dan ook de tijd.
Tip 4 De Duitse wet is niet de Nederlandse en ook niet de Europese
Bedrijven die in Duitsland en Nederland actief zijn, hebben vanaf volgend jaar hoogstwaarschijnlijk met drie wetten te maken. De Europese richtlijnen treden namelijk, zoals het nu lijkt, volgend jaar in werking. Daarnaast ligt in ons land het wetsvoorstel verantwoord en duurzaam internationaal ondernemen. Voor ondernemers in Nederland betekent dit dat naast de Wet zorgplicht kinderarbeid, meer aandacht naar het milieu gaat. Duitsland verscherpt vanaf januari 2024 jaar de regels voor bedrijven in hun land. Zo ligt de drempel dan niet mee bij drieduizend medewerkers, maar bij duizend medewerkers.
Voor een deel zullen de Europese regels de nationale regels overlappen, maar het is goed om veranderingen in de gaten te houden.
Related News
