Duitsland is rijker dan uit officiële statistieken blijkt – zo concludeert een groep economen in een uitgebreide nieuwe studie. Hierin worden de ontwikkelingen in een tijdsperiode van meer dan een eeuw onder de loep genomen.
Thilo Albers van de Humboldt Universiteit, Charlotte Bartels van het Duits Instituut voor Economisch Onderzoek (DIW) en Moritz Schularick van de Universiteit van Bonn analyseerden statistieken over de rijkdom van de Duitsers tussen 1895 en 2018 en stelden vast dat deze radicaal onderschat wordt.
Met name de rijkdom in de vorm van onroerend goed en bedrijfseigendom is onderschat, zo blijkt uit de studie. Dat komt doordat niet-beursgenoteerde ondernemingen hun cijfers niet altijd hoeven te melden en daarom soms een stuk waardevoller zijn dan de statistieken doen vermoeden, die gedeeltelijk op boekwaarden zijn gebaseerd.
Bovendien worden waardestijgingen van onroerend goed vaak met een zekere vertraging doorberekend. Met name de hoge prijzen in agglomeraties en grote steden worden veelal niet realistisch weergegeven en als veel te laag beschouwd.
Onroerend goed ter waarde van 10 quadriljoen euro
Economen berekenden dat Duitsers onroerend goed bezitten met in totaal een waarde van zo’n tien quadriljoen euro (10.000.000.0000 euro) – twee quadriljoen meer dan eerdere statistieken aangaven. De rijkdom van ondernemingen is ook twee keer zo hoog als in de officiële statistieken – vier biljoen.
Bovendien waarderen veel landen hun onroerend goed tegen marktprijzen. Duitsland daarentegen raamt de waarde voor gebouwen en grond afzonderlijk en evalueert de kosten voor het gebouw met latere investeringen en afschrijvingen. Dit leidt echter tot waardevertragingen. Uit de studie blijkt ook dat zelfs de grootstedelijke gebieden met hun hoge prijzen te laag gewaardeerd worden.
De bovenste 1 procent - van toen
Verassend is dat de bovenste één procent van het vermogen met de helft is gedaald. Van bijna vijftig procent in 1896 tot 27 procent nu. Deze daling is echter grotendeels het gevolg van veranderingen die zich tussen 1914 en 1952 hebben voorgedaan, die vooral de rijkeren troffen en nauwelijks de ontwikkelingen van vandaag weerspiegelen.
Een andere reden voor de in de studie vermelde onderschatting is dat de registratie van de rijkdom tot dusver op enquêtes is gebaseerd – en veel mensen hebben onjuiste informatie verstrekt. De allerrijksten doen veelal niet mee aan dergelijke enquêtes. In de nieuwe studie wordt ook gebruik gemaakt van andere gegevensbronnen, zoals een uitgebreide lijst van het Duitse "Manager Magazin".
Tekst: Jeremy Gray
Bron: „Wealth and its Distribution in Germany, 1895-2018”, CESIfo Working Papers, Mai 2022