De opluchting was voelbaar: de Duitse bondskanselier Olaf Scholz arriveerde. En hij reisde met een relatief grote afvaardiging van het kabinet af naar het regeringsoverleg in Rotterdam op 27 maart. Een verademing, want enkele dagen voor de vierde editie van de regeringsconsultaties was de opkomst van een aantal Duitse ministers nog twijfelachtig.
Niet lang voor zijn aankomst in Rotterdam zat Scholz namelijk nog aan tafel in Berlijn met zijn stoplichtcoalitie, waar ze al twintig uur lang spraken over de conflictonderwerpen binnen het kabinet. De gesprekken werden onderbroken voor de reis naar Nederland. ‘Nee, ik heb niet geslapen,’ antwoordde kanselier Olaf Scholz op de vraag van een journalist tijdens de persconferentie in het depot van Boijmans van Beuningen, ‘maar zoals u ziet gaat het goed met me. En ik kijk uit naar een mooie avond!’ Los van het feit dat een afzegging simpelweg bijna onmogelijk zou zijn geweest. De vierde editie van het Duits-Nederlandse regeringsoverleg was immers al lang gepland. En veel van de huidige complexe vraagstukken en uitdagingen zijn niet alleen (omstreden) onderwerpen binnen de Duitse stoplichtcoalitie, maar ook in eigen land, waar Rutte als hoofd van een vierpartijencoalitie ook gewend is aan conflicten tussen regeringspartners. Wat beide regeringsleiders ook gemeen hebben: de zekerheid dat veel van deze actuele twistpunten en globale uitdagingen alleen samen kunnen worden opgelost. Sleutelwoord: energietransitie.
Nederlandse gasleveranties
Met de Duitse bondskanselier kwamen ook minister van Economische Zaken Robert Habeck, minister van Financiën Christian Lindner, minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock, minister van Justitie Marco Buschmann, minister van Defensie Boris Pistorius, minister van Verkeer Volker Wissing, minister van Landbouw Mahmut Özdemir en minister van Cultuur Claudia Roth mee naar Rotterdam. Het eerste wat Scholz deed was Mark Rutte bedanken voor de snelle hulp van Nederland bij de gasleveranties sinds het begin van de Russische aanvalsoorlog. Nederland had na het uitbreken van de oorlog in het voorjaar 2022 vanuit Groningen gas geleverd aan Duitsland - ondanks de grote binnenlandse politieke discussie rondom deze gaswinning.
Gezamenlijke verdediging
Met betrekking tot de oorlog in Oekraïne en de gevolgen daarvan, willen Scholz en Rutte de humanitaire en financiële hulp gezamenlijk uitbreiden. Hieronder valt ook de levering van wapens aan Oekraïne voor zelfverdediging en de opheldering en vervolging van oorlogsmisdaden die op het grondgebied van Oekraïne zijn begaan. Daarnaast wordt de bilaterale samenwerking op het gebied van veiligheid en defensie uitgebreid. De aanstaande integratie van de Nederlandse 13e Lichte Brigade in de 10e Pantserdivisie van de Duitse strijdkrachten deze week is een nieuwe mijlpaal in de samenwerking, zo staat in de Duits-Nederlandse regeringsverklaring.
Energiecorridor
Naast de oorlog in Oekraïne was de energietransitie een belangrijk onderwerp - niet in de laatste plaats omdat de oorlog en de bijbehorende sancties de zoektocht naar een nieuwe energie-infrastructuur urgenter maakten. Er wordt nauwer samengewerkt aan een snellere uitbreiding van offshore windenergie: "We zullen gezamenlijk een regionale doelstelling ontwikkelen voor de noodzakelijke uitbreiding van het offshore netwerk, inclusief hybride interconnectoren", aldus een gezamenlijke verklaring. Verder wordt het multifunctionele gebruik van de vaargeul voor scheepvaart en energie-infrastructuur in de Waddenzee gezamenlijk onderzocht. Bovendien zal worden samengewerkt bij het verleggen van scheepvaartroutes om potentiële gebieden voor offshore windenergie veilig te stellen.
Tennet
Ook bij de overname van de Duitse dochteronderneming van elektriciteitsnetbeheerder Tennet kan vooruitgang worden geboekt. ‘Het gemeenschappelijke doel is om in de loop van deze zomer te onderzoeken of een voor beide partijen gunstige overeenkomst kan worden bereikt’, luidt de verklaring. Volgens insiders zou de overnameprijs 30 miljard euro kunnen bedragen. Op de persconferentie wilde Scholz dit bedrag niet bevestigen. Hij zei alleen: ‘Als in 2030 ongeveer 80 procent van de elektriciteit moet worden opgewekt met hernieuwbare energie, betekent dat dat we tientallen miljarden moeten investeren in de elektriciteitsnetten.’
Infrastructuur
Omdat Duitsland en Nederland een lange gemeenschappelijke grens hebben, moet de grensoverschrijdende infrastructuur worden verbeterd en zo nodig uitgebreid. Niet alleen de infrastructuur van wegen, spoorwegen en scheepvaartroutes, maar ook de elektrische laadinfrastructuur.
De slagvaardigheid van de EU
Een ander onderwerp ging over hoe de EU een slagvaardigere actor wordt - extern en intern. Beide landen willen de strategische autonomie van de EU versterken, alsook haar economisch concurrentievermogen en veerkracht in het licht van de huidige geo-economische en globale uitdagingen. Zo dringen beide landen aan op een moderne EU-begroting en een efficiëntere besluitvorming in de Raad, bijvoorbeeld door gebruik te maken van constructieve onthoudingen.
Versnelling van procedures
Beide landen willen ook de leidende rol van de EU in de technologiesector stimuleren: de uitbreiding van schone technologieën bevorderen en belangrijke projecten versnellen en vereenvoudigen, aldus de verklaring. De toegang tot kapitaalmarkten wordt vergemakkelijkt voor (jonge) bedrijven en start-ups, alsook investeringen van instellingen en de particuliere sector. ‘Bedrijven in de EU moeten ongekende investeringen doen voor de succesvolle overgang naar een groene en digitale economie. Hen in staat stellen de nodige middelen uit de particuliere sector aan te trekken is van cruciaal belang voor het bevorderen van het Europese concurrentievermogen, open autonomie en duurzame groei’, aldus de gezamenlijke verklaring.
Daarnaast willen beide landen nauwer werken aan de gesynchroniseerde interconnectie van de waterstofinfrastructuur, "met deelname van transmissiesysteembeheerders en potentiële grootverbruikers van waterstof", aldus het verslag. Eerste stap: In een gezamenlijke bijeenkomst over de waterstofinfrastructuur zijn de belangrijkste discussiepunten al vastgesteld; in een vervolgbijeenkomst eind 2023 moet de geboekte vooruitgang worden geëvalueerd en de verdere koers worden besproken. "We hebben het belang benadrukt van een goede infrastructuur tussen beide landen voor het koolstofvrij maken van de industriële en de mobiliteitssector", aldus de verklaring, waaraan wordt toegevoegd: "Gezamenlijk banen we de weg voor alle projecten die gericht zijn op de totstandbrenging van grensoverschrijdende waterstofcorridors, waaronder de Deltacorridor, en de stappen vaststellen die nodig zijn voor een ambitieuze uitvoering." De eerste twee interconnectoren kunnen al in 2027 klaar zijn.
Opnieuw bevestigden Duitsland en Nederland het Duits-Nederlandse innovatie- en technologiepact met toekomstige thema's zoals de energietransitie, smart industry en sleuteltechnologieën. En er worden nieuwe samenwerkingsgebieden verkend, waaronder duurzame luchtvaart en batterij- en zonnetechnologie.
Günter Gülker, directeur van de Duits-Nederlandse Handelskamer, is vooral blij met de aankondiging van beide regeringen om energiecorridors verder te ontwikkelen, procedures te versnellen en technologiesamenwerkingen uit te breiden. "Dit zijn belangrijke punten die ook zijn aangekaart in de Open Brief van onze Handelskamer in de aanloop naar het regeringsoverleg."
Tekst: Janine Damm
Related News
