Duitse oplaadinfrastructuur voor e-mobiliteit breidt steeds sneller uit. In 2021 werden in Duitsland zo’n 350.000 nieuwe Battery Electric Vehicles (BEV) geregistreerd. Daarmee steeg het marktaandeel van alle nieuwe registraties van 6,7 naar 13,6 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Parallel daarmee loopt de uitbreiding van de openbare laadinfrastructuur. In 2022 komen er duizenden nieuwe oplaadpunten bij in de steden. Dat biedt kansen – ook voor Nederlandse bedrijven in de e-mobiliteitssector.
In 2021 was 42,9 procent van alle nieuwe personenautoregistraties in Duitsland uitgerust met alternatieve aandrijving, zo meldt het Duitse Kraftfahrtbundesamt (KBA) begin dit jaar. Dat is een stijging van ruim 70 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Meer dan een kwart van alle nieuwe auto's heeft een elektrische aandrijving (BEV, plug-in hybrides en brandstofcel) – een groei van 92,6 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Dankzij overheidssubsidies voor nieuwe aankopen van BEV's en plug-in hybrides zal deze trend zich in 2022 voortzetten. Het Center of Automotive Management (CAM) verwacht volgend jaar 450.000 nieuwe BEV-registraties.
Uitbreiding oplaadpunten blijft achter bij groei elektrische auto’s
Met deze snelle toename van het aantal e-voertuigen is het niet vreemd dat het Verband der Automobilindustrie (VDA) in december 2021 de noodklok luidde: Terwijl er in Duitsland per maand ongeveer 55.000 nieuwe elektrische auto's worden geregistreerd (zowel BEV's als plug-in hybrides), neemt het aantal openbaar toegankelijke oplaadpunten met slechts rond de 250 per week toe, zo schreef de VDA in haar verklaring. In feite zouden er echter zo’n 2.000 nieuwe oplaadpunten per week nodig zijn, wat een verachtvoudiging van het tempo van de uitbreiding zou betekenen.
Ondanks alle terechte kritiek op de uitbreiding van de openbare laadinfrastructuur, is het moeilijk om een duidelijk beeld van de situatie te schetsen – ook al is er toegang tot verschillende cijfers, telmethoden en andere variabelen. Feit is wel dat het Bundesnetzagentur in januari 2022 exact 44.486 oplaadpunten en 7.717 snellaadpunten heeft geregistreerd. Daarmee staat Duitsland op de twaalfde plaats in de VDA-ranglijst van oplaadnetwerken, die wordt aangevoerd door Nederland met meer dan 82.000 oplaadpunten.
Duitsland maakt inhaalslag met oplaadpunten
Maar Duitsland is aan het inlopen. De Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW) heeft tot eind 2021 meer dan 800.000 particuliere wallboxen (een oplaadpunt bevestigd aan de muur) gesubsidieerd. Momenteel maken bijna een miljoen BEV's en plug-in hybrides gebruik van deze oplaadpunten.
Mobilisten willen overal kunnen opladen
De uitdaging is echter dat bestuurders van e-voertuigen terecht verwachten dat hun mobiliteit overal in het land en ook op lange trajecten is gewaarborgd. In de Duitse studie "Laadinfrastructuur na 2025/2030: scenario's voor het opvoeren van de markt" is vastgesteld hoe dit doel kan worden bereikt als het aantal nieuwe inschrijvingen van e-auto's snel blijft toenemen. Deze studie is uitgevoerd in opdracht van het Bundesministerium für Digitales und Verkehr.
Verwachte behoefte in 2030 ligt tussen 440.000 en 843.000 laadpunten
Op basis van de plannen van de autofabrikanten en de huidige marktontwikkeling is het realistisch dat er tegen eind 2030 in Duitsland ongeveer 15 miljoen elektrische voertuigen op de weg zullen rijden, waarvan ongeveer 10 miljoen BEV's. Afhankelijk van de oplaadtechnologie in deze voertuigen, schatten de deskundigen de behoefte in op ten minste 440.000 tot 843.000 openbaar toegankelijke oplaadpunten. Hoe trager de particuliere oplaadinfrastructuur zich ontwikkelt, hoe groter de vraag naar openbare oplaadpunten. Als er in de toekomst vooral snellaadpunten beschikbaar zijn, dan kan de bouw van 440.000 openbare oplaadpunten mogelijk toereikend zijn.
Nog veel open vragen: technologische ontwikkeling en consumentengedrag
De huidige studies, de eisen van de verenigingen en de overheidsberekeningen kampen met een groot aantal open vragen. Veel oudere e-voertuigen hebben nog relatief veel tijd nodig voordat ze zijn opgeladen. Snelladen betekent voor hen dat hun accu's met twaalf tot twintig kilowattuur worden opgeladen. Zowel batterijbeheer als het weer en temperatuur spelen echter ook een rol in de oplaadsnelheid. Slechts enkele e-auto's beschikken tot dusver over High Power Charging (HPC), waarmee accu’s kunnen opladen met een vermogen 350 kilowatt. Met HPC kunnen zelfs grote batterijen met een capaciteit van 100 kilowattuur in minder dan 30 minuten worden opgeladen. Maar ook dat is alleen onder ideale omstandigheden.
Oplaadinfrastuctuur in steden bepalend voor succes e-mobiliteit
Hoe sneller e-auto's opladen, hoe minder oplaadpunten het nationale wagenpark nodig zal hebben. HPC zal vermoedelijk ingang vinden bij zowel fabrikanten als kopers van e-auto's. Naast de actieradius is snelladen immers een doorslaggevende factor bij de overstap naar e-mobiliteit. Het knelpunt zal zijn of en hoe snel er naast de snelwegen ook in stedelijke gebieden oplaadstations kunnen worden geïnstalleerd. Het is vooral daar dat de oplaadinfrastructuur bepalend zal zijn voor het succes van e-mobiliteit. Meer dan 77 procent van de Duitse bevolking woont in steden. En de meerderheid (58 procent) van de burgers woont in een huurwoning en vaak niet de mogelijkheid een wallbox te installeren.
Laadinfrastructuur op snelwegen, in metropolen en supermarkten
Gezien de krappe begrotingen zullen de lokale en nationale politici niet in staat zijn genoeg geld bijeen te brengen om op korte termijn de nodige oplaadpunten te bouwen. Maar laadinfrastructuur is een lucratief bedrijfsmodel geworden dat steeds meer bedrijven aanboren, naast leveranciers van energiediensten, woningbouwverenigingen en gemeentelijke nutsbedrijven. In de komende jaren zou het dan ook sneller kunnen gaan dan verwacht om de nodige oplaadinfrastructuur uit te bouwen parallel met de nieuwe inschrijvingen van BEV's.
Nederlandse initiatieven
Een voorbeeld is het Nederlandse bedrijf Allego, dat in heel Europa al 25.000 oplaadpunten heeft. Zij was in belangrijke mate betrokken bij het MEGA-E-project, dat in 2018 van start is gegaan met financiële steun van de Connecting Europe Facility (CEF) van de Europese Commissie. MEGA-E staat voor Metropolitan Greater Areas Electrified en installeerde een netwerk van 202 snellaadstations in twaalf Europese metropolen, elk op strategisch ideale locaties. Zo is bij Van der Valk in Eindhoven een snellaadstation geïnstalleerd in de buurt van de snelweg A2/A67 en aan de rand van het stadscentrum, niet ver van een congrescentrum en een hotel. De gebruikers zijn dus niet alleen Nederlanders, maar reizigers uit heel Europa.
Eind 2021 kondigde Allego de samenwerking aan met de REWE-supermarktketen om in elk van de ongeveer 100 supermarkten in Noord-Duitsland een Hypercharger op te zetten, elk met twee oplaadpunten, elk met 150 kilowatt oplaadvermogen. Op alle locaties garandeert Allego een levering van 100 procent groene stroom. Allego is slechts één voorbeeld uit Nederland, die zich op de Duitse markt begeven.
Oplossingen voor stedelijke centra
Het ubitricity Gesellschaft für verteilte Energiesysteme mbH heeft ook Nederlandse genen. De aanbieder en operator van oplaadpunten maakt deel uit van de Shell Group, die in heel Europa 250.000 oplaadstations exploiteert. Het in 2008 opgerichte ubitricity streeft naar de wijdverspreide invoering van oplaadstations in kleinschalige en beperkte stedelijke gebieden. De ontwikkelaars hebben speciaal voor de Duitse, Britse en Franse markt oplaadstations ontwikkeld die in straatlantaarns kunnen worden geïntegreerd.
Deze oplossingen zijn bijzonder interessant voor stadsbewoners die in een flatgebouw wonen en waarvoor e-mobiliteit tot dusver niet haalbaar was. In de vaak smalle straten is de parkeerruimte voor stilstaand verkeer schaars geworden. In straatlantaarns kan het "Heinz"-model van ubitricity snel over de hele linie worden ingezet, afhankelijk van de beschikbare capaciteiten van de plaatselijke elektriciteitsnetten. Dat dit in metropolen mogelijk is, heeft ubitricity bewezen. Alleen al in Londen exploiteren ze meer dan 3.600 oplaadstations voor lantaarns, en in heel Groot-Brittannië zijn dat er meer dan 4.600. In Duitsland staat ubitricity nog in de startblokken. Maar als de grote steden de kansen grijpen, kan het snel gaan.
Conclusie: Misschien zal het nu veel sneller gaan
De verkoopboost van BEV's sinds 2020 heeft ook veel lokale politici geëlektrificeerd. Wie "oplaadinfrastructuur" googelt in verband met een willekeurige grote Duitse stad, kan bijna niet anders dan verbaasd zijn. Elke grote stad is van plan om dit jaar honderden openbare oplaadpunten te installeren.
Daarnaast plannen veel gemeentelijke woningbouwverenigingen grote wooncomplexen met laadinfrastructuur. De netbeheerders en leveranciers van energiediensten investeren ook in de uitbreiding van hun oplaadnetwerken. Veel bedrijven werken samen met grote providers zoals EON om operationele laadinfrastructuur op te zetten.
Er is dus reden om te hopen dat de uitbreiding van de oplaadinfrastructuur in Duitsland nu veel sneller kan verlopen dan voorheen.
Tekst: Christian Gasche